Co to jest samozatrudnienie?

Samozatrudnienie to forma zatrudnienia, na które decyduje się coraz więcej osób niezadowolonych ze swojej obecnej pracy zawodowej. Samo słowo „samozatrudnienie” jest bardzo rzadko używane, o wiele częściej mówimy na to „prowadzenie własnej działalności gospodarczej”. Jednak nie zważając na to jak to nazywamy, wszyscy doskonale wiemy o co nam chodzi. Ale czym jest samozatrudnienie?

Jak już wiemy jest to forma zatrudnienia. Polega ono na tym, że jesteśmy swoimi własnymi szefami, czyli nie pracujemy u nikogo na etacie. Co ciekawe, polskie prawo nie przewiduje legalnej definicji słowa samozatrudnienie, ale tak jak już wspominaliśmy jest to osoba fizyczna, która prowadzi własną działalność gospodarczą – we własnym imieniu – na własny rachunek i odpowiedzialność.

Aby jeszcze lepiej zrozumieć, co to jest samozatrudnienie, zastanówmy się kim jest osoba fizyczna i czym jest działalność gospodarcza. Osoba fizyczna to każdy z nas, bez względu na wiek, płeć czy pochodzenie. Zaś działalność gospodarcza to aktywność przedsiębiorcy na rynku.

Bycie swoim szefem ma wiele zalet, ale także wad. W tym artykule zastanowimy się czy taka forma zatrudnienia jest opłacalna.

Zalety i wady samozatrudnienia

Samozatrudnienie, tak jak wszystko, ma swoje wady i zalety. Rozeznanie się w nich, z pewnością pomoże Ci podjąć decyzję o tym czy ta opcja zatrudnienia jest dla Ciebie.

Zalety:

• Decydowanie o swoich zarobkach – w przypadku samozatrudnienia sam decydujesz, ile pieniędzy będzie kosztować dana usługa czy produkt,
• Swoboda działania – sam decydujesz o tym: kiedy, gdzie i ile pracujesz,
• Realizowanie swoich pomysłów,
• Wybór zleceniobiorców,
• Korzyści podatkowe – możliwość z skorzystania z niższych stawek podatkowych.

Wady:

• Wszystkie obowiązki są na Twojej głowie, nie możesz sobie pozwolić na zapominanie o ważnych kwestiach,
• Samodzielne prowadzenie księgowości,
• Duża odpowiedzialność i ryzyko, że coś może nie wypalić.

Różnice między etatem a samozatrudnieniem

Te dwie formy zatrudnienia różnią się przede wszystkim kwestią finansową, ale także odpowiedzialnością, która na nas spoczywa. Pracując u kogoś na etacie sprawy wszystkich rozliczeń oraz księgowości leży na barkach naszego przełożonego. W naszej kwestii jest tylko punktualne przychodzenie do pracy i sumienne wykonywanie swoich obowiązków, za co, co miesiąc dostajemy ustalone z góry wynagrodzenie.

Samozatrudnienie natomiast, zobowiązuje Cię do prowadzenia księgowości i oczywiście możesz zatrudnić do tego księgową, ale są to dodatkowe koszty, na które nie każdego stać. Płacenie składek na ubezpieczenie i odprowadzenie podatków, jest na Twojej głowie.

Jest jeszcze jedna duża różnica. Jako pracownik na etacie, jesteśmy ubezpieczeni Kodeksem Pracy, który gwarantuje nam okres wypowiedzenia, chronione są także kobiety w ciąży oraz osoby, którym do emerytury pozostały 4 lata. Inaczej jest w przypadku samozatrudnienia. Tu nie jesteśmy pracownikami, a przedsiębiorcą, który wykonuje zlecenia, nie podlegamy więc rygorom Kodeku Pracy.

Samozatrudnienie a zwolnienie lekarskie i urlop

Pracując na etacie przysługuje nam urlop w zależności od przepracowanych lat jest to 20 lub 26 dni. Jednak jak już wyżej napisaliśmy, przedsiębiorca na samozatrudnieniu, nie podlega rygorom Kodeksu Prawnego. Ale czy oznacza to, że nie przysługuje mu urlop i musi pracować 365 dni w roku? Oczywiście, że nie. Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą sam decydujesz o tym, gdzie i kiedy pracujesz, więc tak naprawdę urlop możesz mieć nawet raz w miesiącu. Pamiętaj jednak, że przekłada się to na Twoje zarobki.

A jak sprawa wygląda z urlopem lekarskim, tak zwanym L4? Jeżeli opłacasz składki zdrowotne, to będą przysługiwały Ci pewne świadczenia, na przykład urlop macierzyński.

Jak wygląda prowadzenie działalności w formie samozatrudnienia?

Jak już doskonale wiemy, jako przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą w formie samozatrudnienia, nie jesteś objęty stosunkiem pracy, ale za to świadczysz usługi na rzecz innej osoby, czyli Twojego klienta. Tak współpraca powinna być objęta umową, która będzie jej dotyczyła. Co taka umowa powinna zawierać?

Przede wszystkim wszystkie negocjacje i ustalenia z klientem. Koniecznie zwróć uwagę na to czy będziesz zobowiązany do wykonania swojej pracy w ustalonym terminie oraz czy będzie to praca pod czyimś kierownictwem. PAMIĘTAJ! Jako przedsiębiorca nie wykonujesz swojej pracy pod czyimś kierownictwem, taki zapis w umowie, może oznaczać, że klient chce zatrudnić Cię w nielegalny w sposób.

Obie strony umowy powinny ją dokładnie przeczytać.

Jak zacząć z samozatrudnieniem – 6 kroków

1. Wybierz formę prawną działalności – samozatrudnienie to nie tylko prowadzenie jednoosobowej formy działalności gospodarczej i mimo, że jest to najpopularniejsza opcja, to coraz częściej ludzie decydują się na pomoc innych pracowników. Taka opcja wpływa na koszty założenia, ale również na dalsze prowadzenie, składki itp.
2. Forma opodatkowania – działalność gospodarcza wiążę się z odprowadzaniem podatków. Będziesz zobowiązany do odprowadzenia go od osób fizycznych, który ma cztery różne formy:

• PIT na zasadach ogólnych,
• PIT ze stawką liniową,
• Ryczałt,
• Karta podatkowa.

3. Wybierz PKD – PKD – Polska Klasyfikacja Działalności – jest ona w formie kodów, które służą do klasyfikacji podmiotów gospodarczych. Jest to również niezbędne do wniosku o rejestrację działalności.
4. Księgowość – zastanów się czy jesteś w stanie sam ją prowadzić, czy może będziesz potrzebować pomocy w postaci księgowej.
5. Zarejestruj swoją firmę – w przypadku jednoosobowej działalności rejestrujesz ją w CEIDG. W przypadku spółki cywilnej rejestracji podlegają wspólnicy.
6. Założenie konta bankowego.

Samozatrudnienie a praca u jednego pracodawcy

Częstym procederem stosowanych przez pracodawców jest „wyganianie” współpracujących z nimi osób na samozatrudnienie. Firmy preferują taki sposób rozliczania się ponieważ pozwala im to przerzucić obowiązki podatkowe na osoby samozatrudnione. Skuszone większymi przychodami osoby często godzą się na takie rozwiązanie ale zapominają o tym, że poza wyższymi przychodami czekają ich także koszty. Jeżeli startujecie z prowadzeniem działalności i nigdy wcześniej takowej nie prowadziliście to przysługuje wam ulga przed pierwsze 2 lata na składki ZUS. Jednak na koszty księgowości oraz doradcy podatkowego musimy być przygotowani w 100%.

Księgowy za prowadzenie małej działalności gospodarczej zażyczy sobie od nas około 100-150 zł. Z kolei godzina pracy doradcy podatkowego to od 70 do nawet 200 zł.

Samozatrudnienie u kontrahenta z którym wcześniej wiązał nas stosunek pracy oparty o umowę o pracę może budzić wątpliwości w oczach Urzędu Skarbowego. Coraz częściej umowy B2B są podważane przez urzędy przez zapisy tożsame z umowami o pracę. Praca w miejscu pracy zleceniodawcy, przestrzeganie zasad panujących w zakładzie zleceniodawcy czy ewidencjonowanie czasu pracy to tylko kilka zapisów, które najczęściej tworzą zgrzyt. W przypadku potwierdzonych wątpliwości odnośnie zawartej przez nas umowy możemy się liczyć na konsekwencje. Nadpłata unikniętych podatków, kary i odsetki – tyle kosztować może ryzyko.